Mevcut keşiflerin ötesinde: Gelecek Çarpıştırıcısı!

CERN Strateji Komisyonu 19 Haziran’da bir açıklama yaparak, evrenin daha fazla anlaşılması için daha büyük ve daha güçlü bir çarpıştırıcı geliştirilmesi gerektiğini kabul ettiğini belirtmiş, bu bağlamda bilim kamuoyu, CERN’in, ev sahipliğini de yaptığı, dünyanın dört bir yanından 150’den fazla üniversite, araştırma enstitüsü ve endüstriyel ortağın uluslararası iş birliği olan FCC (Future Circular Collider- Gelecek Dairesel Çarpıştırıcı) projesinin finansal planlamasını da dâhil ederek daha kapsamlı çalışmalara başlaması beklentisine girmişti.

Konuyu değerlendiren İstanbul Aydın Üniversitesi (İAÜ) İleri Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (UYGAR) Müdürü Prof. Dr. Hasan Saygın, bu projeyle CERN’deki çarpışma enerjilerinden daha büyük enerjilerde parçacıklar çarpıştırılacağı için mevcut keşiflerin ötesinde fizik çalışmalarının yürütülebileceğini söyledi.

“İAÜ, FCC’YE KATILAN İLK TÜRK ÜNİVERSİTESİ”

Türkiye’nin 12 Mayıs 2014 tarihinde Cenevre’de imzalanan anlaşma ile CERN’e asosiye üye olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Saygın, “Aynı sene, İstanbul Aydın Üniversitesi İleri Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (İAÜ UYGAR) mutabakat zaptı imzalayarak FCC projesine dâhil olan ilk Türk üniversitesi oldu. Planlanan FCC projesinin geçen aylarda yayınlanan tasarım raporuna göre Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (The Large Hadron Collider-LHC) ile birlikte çalışacak dairesel ve daha uzun (80 - 100 km) inşa edilecek çarpıştırıcıda 100 Teraelektrovolt (TeV) enerjide proton çarpışmalarının yapılması öngörülüyor. Yapılacak AR-GE ile geliştirilecek 16 Tesla'lık süperiletken magnetlere ve 100 megavatlık hızlandırıcı sistemine sahip olacak ilk ve tek tesis olacak. Rapora göre; maliyetinin AR-GE hariç yaklaşık 21 milyar Euro civarında olması ve Avrupa’yı parçacık fiziğinin odak noktası olarak tutmasının hedeflenmesi isteniyor. FCC’de, CERN’de olduğu gibi sadece bilimsel değil endüstriyel bir ortaklık da söz konusu olacağı için ülkemizin böyle büyük bir projede yer alması çeşitli ihaleler almasına ve üniversitemizin de son bilimsel veriler ışığında öğrenci yetiştirmesi ve AR-GE projeleri geliştirmesine fırsat verecektir” dedi.