2025 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü, bağışıklık sisteminde periferik bağışıklık toleransı mekanizmasına ilişkin öncü keşiflerinden dolayı Mary Brunkow, Fred Ramsdell ve Shimon Sakaguchi’ye verildi.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNDE “KENDİNE SALDIRMAYI ENGELLEYEN” MEKANİZMA
İsveç’in başkenti Stockholm’de bulunan Karolinska Enstitüsü Nobel Komitesi, ödülün sahiplerini açıkladı. Komite Genel Sekreteri Thomas Perlmann, “Bu yılki Nobel Tıp Ödülü, tehlike arz eden T hücrelerinin vücutta nasıl denetim altında tutulduğunu açıklayan keşifler nedeniyle Brunkow, Ramsdell ve Sakaguchi’ye verilmiştir” dedi.
Komite üyesi ve Karolinska Enstitüsü Romatoloji Profesörü Marie Wahren-Herlenius, araştırmanın önemine ilişkin yaptığı açıklamada şu değerlendirmeyi paylaştı:
“Bağışıklık sistemimiz milyonlarca farklı mikropla savaşırken aynı anda kendi dokularımıza zarar vermemeyi başarır. Ancak bazı T hücreleri, yanlışlıkla vücudun kendi proteinlerine saldırabilir. Bilim insanlarının çalışması, bu oto-reaktif hücrelerin nasıl baskılandığını ortaya koydu.”
OTOİMMÜN HASTALIKLARA KARŞI UMUT
Wahren-Herlenius, bu mekanizmanın anlaşılmasının Tip 1 diyabet, Multipl Skleroz (MS) ve romatoid artrit gibi otoimmün hastalıkların tedavisinde yeni yollar açtığını belirtti.
Nobel Komitesi de yayımladığı yazılı açıklamada, “Bu keşif, bağışıklık sisteminin kendi kendine zarar vermesini önleyen kontrol mekanizmalarını anlamamızı sağladı. Bulgular, kanser ve otoimmün hastalıklar için yeni tedavilerin geliştirilmesine zemin oluşturdu” ifadelerine yer verdi.
ÖDÜLÜ PAYLAŞAN ÜÇ BİLİM İNSANI
-
Mary E. Brunkow (ABD, 1961) – Washington’daki Institute for Systems Biology’de kıdemli program yöneticisi.
-
Frederick J. Ramsdell (ABD, 1960) – Kaliforniya merkezli Sonoma Biotherapeutics’in bilimsel danışmanı.
-
Shimon Sakaguchi (Japonya, 1951) – Osaka Üniversitesi’nde immünoloji profesörü.
Üç bilim insanı, İsveç Kralı tarafından takdim edilen altın madalya ile birlikte 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1,2 milyon dolar) para ödülünün de sahibi olacak.
GEÇMİŞTEN BUGÜNE NOBEL
Geçtiğimiz yıl Nobel Tıp Ödülü, mikroRNA alanındaki öncü araştırmaları nedeniyle Victor Ambros ve Gary Ruvkun’a verilmişti.
Nobel Ödülleri, Alfred Nobel’in vasiyeti doğrultusunda 1901 yılından bu yana fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp alanlarında insanlığa katkı sunan kişilere veriliyor.
Kaynak: İHA
