Bakan Dönmez'den yerli do?al gaz aç?klamas?!

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan? Fatih Dönmez, Bursa Uluda? Üniversitesi'nde ‘Ba??ms?z Enerji Güçlü Türkiye' konulu konferansa kat?ld?.

Karadeniz'de bulunan do?algaz ile ilgili aç?klamalarda bulunan Dönmez, “Yerli do?al gazda hedefimiz belli. 2023'e gaz?n ilk faz?n? sisteme verece?iz. ?lk faz için aç?lmas? planlanan yakla??k 10 kuyudan, günde yakla??k 10 milyon metreküp do?al gaz ta??may? hedefliyoruz. ?kinci fazda artan kuyu miktar?yla birlikte karaya aktar?lan do?al gaz miktar? günde yakla??k 40 milyon metreküpe kadar ç?kacak. Maksimum üretim seviyesine ç?kt???m?zda ülkemizin ihtiyac?n?n yakla??k 3'te 1'lik k?sm?n? Karadeniz sahas?nda sa?lam?? olaca??z. Ba?ka bir ifade ile meskenlerin, konutlar?n do?al gaz ihtiyac?n?n tamam?n? Sakarya gaz sahas?ndan kar??lar hale gelece?iz. Deniz taban?nda yakla??k 2 bin 200 kilometrekarelik bir alan içinde yakla??k 40 adet üretim kuyusundan gelen do?al gaz?n toplanmas?n? ve boru hatt?na aktar?lmas?n? sa?layacak bir ?ebeke kuraca??z. Deniz taban? üretim tesisini kara tesisine ba?layacak boru hatt?m?z 169 kilometre olacak. ?u ana kadar, gerekli borular?n yüzde 50'den fazlas?n?n üretimi tamamland? ve yüklemeye haz?r durumda. ?n?allah önümüzdeki y?l?n ortalar?nda Karadeniz'in taban?na borular? serip ilk kayna?? vuraca??z” diye konu?tu.

“Türkiye'nin 20-30 y?l öncesine bakarsan?z Türkiye'nin nereden nereye geldi?ini daha iyi anlars?n?z” diyen Bakan Dönmez, “O dönemi romantize ederek güzel göstermeye çal??anlar emin olun ki elindeki statükoyu, gücü kaybeden, kendini her zaman halk?n üstünde görenlerdir. Yeni bir dönemin arifesindeyiz. Yeni bir do?umun sanc?lar?n? çekiyoruz. ?nan?yorum ki büyük ve güçlü Türkiye yolunda çekti?imiz bütün bu s?k?nt?lar?n sonu ayd?nl?kla noktalanacak. Siz gençler, ya?anan her ?eyi zahiriyle de?il bat?n?yla, perde arkas?yla görmek zorunday?z. Bugün burada ba??ms?z enerjiyi güçlü Türkiye'yi konu?mak için bir araya geldik. Ama öncesinde böyle bir girizgâhla bizleri gelece?e ta??yacak olan sizlerin ne kadar büyük bir sorumlulu?a sahip oldu?unuzu, hangi zorluklarla kar??la?abilece?inizi hat?rlatmak istedim” dedi.

“Karadeniz'deki do?algaz ke?finden milletimiz memnun”

Karada ve denizde ba??ms?z enerji idealine ula?mak için gece gündüz çal??t?klar?n? dile getiren Dönmez, “Karadeniz'de 540 milyar metreküplük gaz ke?fimizin milletimizi nas?l memnun etti?ini gitti?imiz her yerde görüyoruz. Akdeniz'i kar?? kar?? ar?yoruz. Bizler Mavi Vatan stratejisiyle yeni bir vizyon ortaya koyarken, Türkiye'nin Akdeniz'de yürüttü?ü mücadeleyi kötüleyen, bu gayreti ‘dü?manca ve sald?rgan' olarak niteleyen baz? mahfiller ba?kalar?n?n ad?na bu süreci baltalamak istiyor. Dü?mana ho? görünmek için kendi milletine dü?manl?k eden böyle bir zihniyet geçmi?te de var olmu?tu bugün de zavall? halleriyle yine sahnedeler. Di?er yandan yerli ve yenilenebilir enerjiye yat?r?mlar?m?z bütün h?z?yla devam ediyor. Yenilenebilir enerji kurulu gücün toplam kurulu gücün yüzde 53'üne ula?t?. 2020 y?l? ve 2021 y?l? ilk dokuz ay?nda devreye giren elektrik üretim santrallerinin neredeyse tamam?n?n yenilenebilir enerji kaynaklar?ndan olu?tu. Türkiye, 2000'li y?llarda küresel yenilenebilir enerji istatistiklerinde ‘Di?er' ba?l??? içinde iken, bugün sahip oldu?umuz toplam yenilenebilir enerji kurulu gücüyle Avrupa'da be?inci dünyada on ikinci s?rada yer al?yoruz. Sadece 2020 y?l?nda devreye ald???m?z yenilenebilir enerji kurulu gücü 24 Avrupa ülkesinin toplam yenilenebilir enerji kurulu gücünden fazlad?r” ifadelerini kulland?.

Enerji teknolojilerinin geli?tirilmesine yönelik son zamanlarda müthi? bir ilerleme ya?and???n? kaydeden Bakan Dönmez, “Temel hedefimiz, Türkiye'nin enerji ithalat?n? azaltmak, elektri?imizi yerli kaynaklardan üretirken, enerji teknolojilerini de yerlile?tirmektir. Burada genç yeteneklere büyük i? dü?ecektir. Güne?ten hidroli?e, rüzgardan jeotermale kadar her alanda teknolojik dönü?ümü yerli üretim, yerli insan kayna?? ve yerli Ar-Ge ile gerçekle?tirmek istiyoruz. Bir di?er önemli ba?l???m?z da enerji verimlili?i. Son 4 y?lda enerji verimlili?ine yap?lan yat?r?mlarla 1,2 milyar dolarl?k y?ll?k tasarruf elde ettik. Di?er yan sektörleri de hesaba katt???m?zda toplamda 3,6 milyar dolarl?k büyük bir katma de?er sa?l?yor. Burada gençlerimize, sizlere büyük bir i? dü?üyor. Biz enerji teknolojilerini sizler için dünyaya meydan okuyaca??n?z, dünya ile rekabete girebilece?iniz bir alan olarak tan?ml?yoruz. Sizlere güveniyoruz. Sizlere inan?yoruz. Bilginize, heyecan?n?za, dü?üncelerinize, enerjinize ihtiyac?m?z var. Hep birlikte Türkiye'yi zirveye ta??yoruz” ?eklinde konu?tu.

“Yar?n lityum, kobalt, hidrojen ve de?erli mineraller kullan?lacak”

‘Gelecekte enerji nas?l olacak' sorusunu de?erlendiren Dönmez, “Enerji teknolojilerinin geli?imiyle birlikte enerjide bildi?imiz pek çok ?ey h?zla de?i?ime u?ruyor. Uluslararas? Enerji Ajans? raporuna göre bugün ki petrol-do?algaz ticaretlerinin yerini yar?n lityum, kobalt, hidrojen, de?erli mineraller alabilir. Bu yeni hammadde döngüleri yeni çe?it bir jeopolitik sistem ve yeni bir enerji düzeni getirebilir. Bu sebeple bugünü dü?ündü?ümüz kadar yar?n? da görmek ve anlamak zorunday?z. Raporda belki de verilen mesajlar?n en önemlisi enerji dönü?ümünün öyle kolay, düzenli olmayaca??. Net s?f?r baz yük anlam?nda iki grup var. Bir gruba göre yenilenebilir kaynaklar her ?eye yeter. Ama eylül ay?nda ?ngiltere'de rüzgar?n az esmesi sonucu fiyatlar artt?. Ya da bu y?l mevsim anormalitesi yüzünden HES'ler elektrik üretiminde önceki y?llara göre fazla rol alamad?. Temiz enerji kaynaklar? da iklim de?i?ikli?inden etkileniyor. ?u anda iklim de?i?ikli?i görü?melerinin yap?ld??? Glasgow'da elektrik üretiminin 71'i nükleerden. Evet, bir hedef var ama oraya gidilmesi için yap?lmas? gereken çok ?ey var” dedi.

Elektrikli araba vurgusu

Elektrikli arabalar?n geli?inin çok önemli oldu?unun alt?n? çizen Dönmez, “Fakat elektrikli arabalar sadece sessiz otomobiller de?il. Bunlar ayn? zamanda tekerlekli elektrik talebi. Örne?in bayram tatillerinde yap?lan yolculuklar? dü?ünün. ?stanbul'daki elektrik talebi, 2-3 gün içinde Mu?la, ?zmir, Antalya'ya kay?yor ve orada sadece 7-10 gün kal?yor ve geri dönüyor. Elektrikli arabalar ?ebekeye destek de verebilir. Bunu yapan modeller var. Fakat araba üreticileri için pil ömrü daha önemli oldu?undan burada taviz vermek istemeyebilirler. Di?er taraftan a??r yük ta??mac?l??? yapan kamyonlar ne olacak? Uçaklar, gemiler di?er yanda. Bu sorulara tüm dünya cevap ar?yor. Alternatif yak?tlar, elektriklenme, hibrit sistemler önemli hale geliyor. Aç?kças? bizi gelece?e götürecek teknolojilerin sadece yüzde 50'si ?u anda kendini ispatlam?? durumda. Fakat üzerinde çal???lmas? gereken birçok enerji teknolojisi var. Hidrojen bunlardan bir tanesi. Belki füzyon bir di?eri olabilir. Bir di?er tarafta da dijitalle?me giderek önem kazanacak. Gelece?e dair en önemli senaryolardan biri elektri?in toplam enerji tüketimindeki oran?n?n yüzde 25'ten yüzde 50'ye ç?kmas?. Bu ç?k?? birçok fayda ve riski beraberinde getirecek. En önemlisi esneklik ihtiyac? olacak” diye konu?tu.

Bakan Dönmez sözlerine ?öyle devam etti: “Esneklik ihtiyac?n?n belki en kolay kar??lanabilece?i yerlerden biri de tüketici ama elektronik olarak. Mesela rüzgar esmedi?inde buzdolaplar? yar? güç modunda çal??sa ya da ev aletlerinin kontrol edilebilen de?i?ik güç modlar? olsa. Örne?in cep telefonlar?ndaki güç ayalar?n? biliyorsunuz. Pil bitmeye yak?n bunlar? en az tüketecekleri noktaya çekiyoruz, ekran? k?s?yoruz. Asl?nda bir enerji yönetimi yap?yoruz. Bir k?s?m telefon otomatik yap?yor bunu. Pil belirli bir oran?n alt?na dü?ünce ayd?nl??? azalt?yor ve bunu belli algoritmalarla yap?yor.”

“Kripto para için harcanan elektrikle Afrika'da milyonlarca insan?n hayat? de?i?ebilir”

Kripto para için harcanan elektrikle Afrika'da milyonlarca insan?n hayat? de?i?ebilece?ini söyleyen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan? Fatih Dönmez, “Bugün yapay zekâ algoritmalar?, çok ba?ar?l? ama inan?lmaz elektrik tüketiyor. Asl?nda ev aletlerinin yerini algoritmalar da al?yor diyebiliriz. Fakat bu algoritmalar?n ak?ll? tasarlanmas? büyük bir alan açabilir. Yani ?ebekeden gelen sinyallere göre artan ya da azalan enerji tüketimi ya da ?s?tma-so?utma sistemlerinin genel sisteme destek olmas? önemli. Belki enerji dönü?ümünün en kritik noktas? sanayinin karbonsuzla?mas?. Bir örnek verecek olursak hidrojenden s?f?r emisyonlu çelik üretilmesi gibi. Çimento sektörü çok daha ilginç çünkü ?s? çok kullan?l?yor ve süreç içinde kimyasal tepkimeden dolay? emisyon ç?k?yor. Kimyasal üretimi, plastikler di?er birçok ürününün üretilmesi için inan?lmaz enerji harcan?yor ve emisyon üretiliyor kar??l???nda. Bir ti?ört üretilmesi 3 bin litre su ihtiyac?na mal oluyor. 2 kilowatt saat da elektrik gerekiyor. Bu enerji ve kaynak tüketimini azaltacak teknolojilere acil ihtiyac?m?z var” ifadelerini kulland?.

“Üniversiteler sürecin daha fazla içinde yer alacak”

“1970'lerde araçlar 100 kilometrede 20-23 litre yak?t kullan?m? ile çal???yordu. 50 y?lda bu oran üçte bir dörtte bir oran?na kadar dü?tü. 100 watt ile ayd?nlatan ampuller ?imdi 12 wattlara kadar dü?tü” diyerek sözlerine devam eden Dönmez, “Son 15 y?lda, Edison'dan, Tesla'dan beri ayn? olan ayd?nlatmalar, çip teknolojisiyle ayn? olan LED sistemlere kayd?. 15 y?lda 6-7 misli enerji verimlili?i oldu. Belki önümüzdeki dönemde ?s? pompalar? önemli olacak. 50 y?lda enerji sektörü büyük bir de?i?im ya?ad?. ?imdi bir di?er soru da ?u. Sonraki 50 y?l? nas?l hayal ediyoruz? Sonraki 50 y?la hangi haz?rl?klarla, hangi öngörülerle giriyoruz? ?nsan kayna??m?z?, bilgi ve tecrübemizi hangi alana kanalize ediyoruz? Burada üniversitelerimiz özellikle entelektüel sermayenin yeti?tirildi?i, Ar-Ge ve inovasyon yap?ld??? bilgi ve teknoloji merkezleri olarak öne ç?k?yor. Önümüzdeki y?llarda üniversiteler daha fazla bu sürecin içerisinde yer alacaklar. O nedenle gelece?i bugünden kurmak, dünya ile nitelikli teknolojilerde rekabet edebilmek ve kendi öz markalar?m?z?, patentlerimizi, teknolojilerimizi ç?karmak ad?na üniversitelerimiz daha fazla sorumluluk yüklenecek. Türkiye, bu süreçte ciddi bir bilgi ve tecrübe birikimiyle eminim ki bu süreçte y?ld?z? parlayan ülkelerden biri olacak” dedi.

Konferans?n ikinci k?sm? bas?na kapal? olarak gerçekle?tirildi.