Türkiye’de mesken tipi çatı güneş enerjisi sistemlerine (Çatı GES) ilgi artarken, yangın güvenliği gerekçesiyle talep edilen itfaiye uygunluk raporları, kurulum süreçlerini ciddi ölçüde yavaşlatıyor. Yatırımcılar ve vatandaşlar, teşviklere rağmen projelerini hayata geçirmekte zorlanıyor.
RUHSATA TABİ DEĞİL, ANCAK İZİN ZORUNLU
12 Mayıs 2023 tarihli Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’ne göre, binaların kendi ihtiyacı için kurulan güneş enerjisi sistemleri yapı ruhsatı gerektirmiyor. Ancak, uygulama projelerinin ilgili idareye sunulması ve onay alınması gerekiyor. Bu noktada devreye giren yangın güvenliği düzenlemeleri, kurulumların önünü tıkıyor.
İTFAİYE ONAYI OLMADAN GES KURULAMIYOR: YATIRIMLAR ASKIDA!
Belediyelerin itfaiye birimleri, kurulumdan önce yangın uygunluk raporu talep ediyor. Ancak bazı durumlarda bu rapor, “yangın riski” gerekçesiyle verilmiyor ya da sürecin ucu açık şekilde uzatılmasına neden oluyor. “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik”, çatıların yangına dayanıklı malzemelerle inşa edilmesini ve yangın güvenliği önlemlerinin alınmasını şart koşuyor.
YATIRIMCI TEDİRGİN, PROJELER ASKIDA
Enerji yatırımı yapmak isteyen vatandaşlar ve firmalar, artan talebe rağmen uygulamadaki engeller nedeniyle projelerini askıya almak zorunda kalıyor. Teşvik almış, finansmanı hazır projeler bile itfaiye raporları nedeniyle hayata geçirilemiyor.
SÜREÇLERDE KOORDİNASYON EKSİKLİĞİ
Bazı bölgelerde itfaiyeler, Elektrik Dağıtım Şirketleri’nden (EDAŞ) alınması mümkün olmayan belgeler talep ediyor. Ancak EDAŞ böyle bir yükümlülüğü bulunmadığını bildiriyor. Kurumlar arasındaki bu koordinasyonsuzluk, vatandaşın ve yatırımcının elini kolunu bağlıyor. Süreçler fiilen durma noktasına geliyor.
SEKTÖRDEN ÇAĞRI: MEVZUAT VE UYGULAMA UYUMLU HALE GETİRİLSİN
Enerji sektörünün temsilcileri, bireysel enerji üretiminin önünü açmak için yangın yönetmelikleri ile enerji regülasyonlarının uyumlu hale getirilmesini istiyor. Sektör, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile İtfaiye Genel Müdürlüğü’nün ortak bir yönetmelik hazırlayarak süreci netleştirmesi gerektiğini vurguluyor.
GECİKEN DENETİMLER MALİYETİ ARTIRIYOR
Kurulumdan sonra şebekeye bağlantı için yapılması gereken saha kabul denetimleri de ciddi gecikmelere sahne oluyor. Teknik ekiplerin yoğunluğu nedeniyle bazı bölgelerde bu süreç 1-2 ay sürebiliyor. Bu durum, sistemin üretime geçmeden önce maddi kayıplara yol açıyor.
TEK TİP STANDART VE MERKEZİ PLANLAMA TALEBİ
Uzmanlar, çatı tipi GES projelerinin ülke genelinde tek tip denetim ve belge sürecine tabi tutulması gerektiğini belirtiyor. Kabul işlemlerinin dijital bir platform üzerinden yürütülmesi ve merkezi denetim havuzlarının kurulması öneriliyor.
EĞİTİM VE FARKINDALIK DA ŞART
İtfaiye personelinin çatı GES sistemleri hakkında teknik bilgiye sahip olmaması da süreci olumsuz etkiliyor. Sektör, bu alanda görevli personele düzenli eğitimler verilmesini, bilgi eksikliği kaynaklı keyfi değerlendirmelerin ortadan kaldırılmasını istiyor.
YENİLENEBİLİR ENERJİ HEDEFLERİ TEHLİKEDE
Bireysel enerji üretimi, Türkiye’nin karbon salımını azaltma ve sürdürülebilir enerjiye geçiş hedeflerinde kritik bir rol oynuyor. Ancak mevcut uygulamalar, bu hedeflerin gerisinde kalınmasına yol açabilir. Uzmanlar, özellikle 10 kW altı sistemlerin yaygınlaştırılması için desteklerin sahada da görünür olması gerektiğini belirtiyor.
Haber Merkezi: Melisa Altuntaş
