Sürdürülebilir ve çevreci enerji hedefleri doğrultusunda, gelişmiş ülkelerde jeotermal enerjinin kullanımı hızla yaygınlaşırken bu alanda devrimsel teknolojiler ortaya çıkıyor. Son olarak, jeotermal kaynaklardan elde ettiği 3900 Megavat (MW) elektrik enerjisi ile bu alanda dünya lideri olan Amerika Birleşik Devletleri’nde uygulanan “Geliştirilmiş Jeotermal Sistem (EGS)” projesi ile yerkürenin kuru kayaç ısısından da enerji üretmenin yolu açıldı.
YAPAY ZEKA DESTEKLİ SONDAJ YÖNTEMLERİ
Sektörde çığır açan bir uygulama olarak görülen “EGS” projesi ile dünyanın her yerinde elektrik üretmek mümkün olabilecek. Yapay zeka destekli sondaj teknikleriyle maliyetlerin yüzde 60 azalacağı öngörülüyor.
Jeotermal Enerji Derneği (JED) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kındap, geliştirilen teknolojinin, jeotermal enerjinin yalnızca sıcak su kaynaklarına bağlı olmadığını; aynı zamanda sıcak kayaların da enerji kaynağı olarak kullanılabileceğini gösterdiğini vurguladı. Yeni sondaj yöntemleri sayesinde maliyetlerin 1000 USD/feet düzeyinden 300 USD/feet seviyesine indiğini, sondaj hızlarında ise ciddi artışlar yaşandığını ifade etti.
ABD’DE 3 MW’LİK PİLOT UYGULAMA
ABD’de bir jeotermal girişim tarafından geliştirilen “Project Red” adındaki 3 Megavat (MW) kurulu güce sahip pilot uygulama, jeotermal enerjinin küresel yayılımı açısından önemli bir kilometre taşı olarak öne çıkıyor. Bu teknoloji ile yer altında insan eliyle ısı eşanjörleri oluşturulabiliyor.
JED Başkanı Ali Kındap, Nevada’da kurulan pilot tesisin Google veri merkezlerine güç sağladığını belirterek bunun yenilikçi bir uygulamanın ilk somut örneği olduğunu dile getirdi. Proje, jeotermal enerjinin yalnızca su kaynaklarına bağlı kalmadığını; sıcak kayaların da kullanılabileceğini kanıtlıyor.
HİDROLİK ÇATLATMA YÖNTEMİ
Bu sistemde enerji elde etmek için hidrolik çatlatma yöntemi kullanılıyor. Yaklaşık 2500 metre derinlikte açılan kuyulardan sonra hedeflenen formasyonlara yatay sondajlar yapılıyor. Yüzeydeki pompalarla basınçlandırılan sıvı, kayaçlarda çatlaklar oluşturuyor.
Oluşan çatlakların kapanmaması için seramik, kum ve reçineyle kaplı kum gibi dolgu malzemeleri tercih ediliyor. Bu sayede birbirine bağlı bir çatlak ağı oluşturuluyor. Enjeksiyon kuyusuna verilen soğuk su, sıcak kayaçla temas ederek ısınıyor ve üretim kuyularından yüzeye çıkarılarak elektrik üretiminde kullanılıyor. Enerjisi alınan su tekrar aynı çatlaklara gönderilerek yerkabuğu bir “doğal ısıtıcı” gibi işlev görüyor.
Kaynak: İHA
