ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’de iki yılı aşkın süredir devam eden çatışmaları sona erdirmeyi hedefleyen ‘Gazze Planı’nı açıkladı.
20 maddeden oluşan plana göre; taraflar ateşkesi kabul ettiği takdirde askeri operasyonlar askıya alınacak, İsrail kuvvetleri kademeli olarak çekilecek, rehineler serbest bırakılacak ve uluslararası denetim altında geçici bir yönetim kurulacak. Hamas’ın ise Gazze’nin yönetiminde herhangi bir rolü olmayacak.
20 MADDELİK PLANDA NELER VAR?
1. Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, terörden arındırılmış bir bölge olacak.
2. Gazze, fazlasıyla acı çekmiş Gazze halkının yararına yeniden geliştirilecektir.
“TÜM ASKERİ OPERASYONLAR ASKIYA ALINACAK”
3. Her iki taraf da bu öneriyi kabul ederse, savaş derhal sona erecektir. İsrail kuvvetleri, rehinelerin serbest bırakılmasına hazırlanmak üzere kararlaştırılan hatta çekilecektir. Bu süre zarfında, hava ve topçu bombardımanı da dahil olmak üzere tüm askeri operasyonlar askıya alınacak ve tam aşamalı geri çekilme için koşullar sağlanana kadar muharebe hatları dondurulacaktır.
4. İsrail'in bu anlaşmayı kamuoyuna kabul etmesinden itibaren 72 saat içinde, hayatta olan ve olmayan tüm rehineler iade edilecektir.
1 İSRAİLLİYE KARŞILIK 15 GAZZELİ
5. Tüm rehineler serbest bırakıldığında, İsrail, 7 Ekim 2023'ten sonra gözaltına alınan 250 müebbet hapis cezası mahkumunu ve bu kapsamda gözaltına alınan tüm kadın ve çocuklar da dahil olmak üzere 1700 Gazzeliyi serbest bırakacaktır. İsrail, naaşları serbest bırakılan her İsrailli rehine karşılığında 15 Gazzelinin cenazesini serbest bırakacaktır.
6. Tüm rehineler iade edildikten sonra, barış içinde bir arada yaşamayı ve silahlarını bırakmayı taahhüt eden Hamas üyelerine af tanınacaktır. Gazze'den ayrılmak isteyen Hamas üyelerine, rehineleri kabul eden ülkelere güvenli geçiş imkânı sağlanacaktır.
“GAZZE’YE DERHAL YARDIM GÖNDERİLECEK”
7. Bu anlaşmanın kabul edilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ne derhal tam yardım gönderilecektir. Yardım miktarları, en azından 19 Ocak 2025 tarihli insani yardım anlaşmasında yer alan miktarlarla tutarlı olacaktır. Bu yardımlar arasında altyapının (su, elektrik, kanalizasyon) yenilenmesi, hastane ve fırınların onarılması, molozların kaldırılması ve yolların açılması için gerekli ekipmanların sağlanması yer almaktadır.
8. Gazze Şeridi'ne dağıtım ve yardımların girişi, Birleşmiş Milletler ve bağlı kuruluşları, Kızılay ve taraflardan herhangi biriyle hiçbir şekilde bağlantısı olmayan diğer uluslararası kuruluşlar aracılığıyla, her iki tarafın müdahalesi olmaksızın gerçekleştirilecektir. Refah sınır kapısının her iki yönde açılması, 19 Ocak 2025 tarihli anlaşma kapsamında uygulanan mekanizmaya tabi olacaktır.
GAZZE, “FİLİSTİN KOMİTESİ” TARAFINDAN YÖNETİLECEK
9. Gazze, Gazze halkı için günlük kamu hizmetlerinin ve belediyelerin yürütülmesinden sorumlu, teknokratik ve apolitik bir Filistin komitesinin geçici geçiş yönetimi altında yönetilecektir. Bu komite, nitelikli Filistinliler ve uluslararası uzmanlardan oluşacak ve Başkan Donald J. Trump'ın başkanlığını yürüteceği yeni bir uluslararası geçiş organı olan "Barış Kurulu" tarafından denetlenecek ve gözetim altına alınacaktır. Eski Başbakan Tony Blair de dahil olmak üzere diğer üyeler ve devlet başkanları açıklanacaktır.
Bu organ, Filistin Yönetimi, Başkan Trump'ın 2020 barış planı ve Suudi-Fransız önerisi de dahil olmak üzere çeşitli önerilerde belirtildiği gibi reform programını tamamlayana ve Gazze'nin kontrolünü güvenli ve etkili bir şekilde geri alana kadar Gazze'nin yeniden geliştirilmesinin çerçevesini belirleyecek ve finansmanını yönetecektir. Bu organ, Gazze halkına hizmet eden ve yatırım çekmeye elverişli, modern ve verimli bir yönetim oluşturmak için en iyi uluslararası standartlara başvuracaktır.
“TRUMP EKONOMİK KALKINMA PLANI” OLUŞTURULACAK
10. Gazze'yi yeniden inşa etmek ve canlandırmak için bir Trump ekonomik kalkınma planı, Orta Doğu'daki gelişen modern mucize şehirlerden bazılarının doğuşuna katkıda bulunan uzmanlardan oluşan bir panelin toplanmasıyla oluşturulacak. İyi niyetli uluslararası gruplar tarafından birçok düşünceli yatırım önerisi ve heyecan verici kalkınma fikri ortaya atılmış olup, gelecekteki Gazze için iş, fırsat ve umut yaratacak bu yatırımları çekmek ve kolaylaştırmak için güvenlik ve yönetişim çerçevelerinin sentezi olarak değerlendirilecektir.
11. Katılımcı ülkelerle müzakere edilerek tercihli tarife ve erişim oranları belirlenecek özel ekonomik bölge kurulacaktır.
12. Hiç kimse Gazze'yi terk etmeye zorlanmayacak ve ayrılmak isteyenler hem özgürce ayrılabilecek hem de geri dönebilecek. İnsanları kalmaya teşvik edecek ve onlara daha iyi bir Gazze inşa etme fırsatı sunacağız.
HAMAS’IN YÖNETİMDE ROLÜ OLMAYACAK
13. Hamas ve diğer gruplar, Gazze'nin yönetiminde doğrudan, dolaylı veya herhangi bir şekilde herhangi bir rol üstlenmeyeceklerdir. Tüneller ve silah üretim tesisleri de dahil olmak üzere tüm askeri, terör ve saldırı altyapısı imha edilecek ve yeniden inşa edilmeyecektir. Gazze, bağımsız gözlemcilerin gözetiminde, mutabık kalınan bir silahsızlandırma süreciyle silahların kalıcı olarak kullanım dışı bırakılmasını da içeren bir silahsızlandırma süreciyle yönetilecek ve bağımsız gözlemciler tarafından doğrulanan uluslararası fonlu bir geri alım ve yeniden entegrasyon programıyla desteklenecektir. Yeni Gazze, müreffeh bir ekonomi inşa etmeye ve komşularıyla barış içinde bir arada yaşamaya tam olarak bağlı kalacaktır.
14. Hamas ve diğer grupların yükümlülüklerini yerine getirmeleri ve Yeni Gazze'nin komşuları veya halkı için tehdit oluşturmaması için bölgesel ortaklar tarafından bir garanti sağlanacaktır.
“ULUSLARARASI İSTİKRAR GÜCÜ (ISF)” OLUŞTURULACAK
15. Amerika Birleşik Devletleri, Gazze'ye derhal konuşlandırılacak geçici bir Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) oluşturmak için Arap ve uluslararası ortaklarla birlikte çalışacaktır. ISF, Gazze'deki deneyimli Filistin polis güçlerine eğitim ve destek sağlayacak ve bu alanda kapsamlı deneyime sahip Ürdün ve Mısır ile istişarelerde bulunacaktır.
Bu güç, uzun vadeli iç güvenlik çözümü olacaktır. ISF, yeni eğitilen Filistin polis güçlerinin yanı sıra sınır bölgelerinin güvenliğini sağlamak için İsrail ve Mısır ile birlikte çalışacaktır. Mühimmatın Gazze'ye girmesini önlemek ve Gazze'nin yeniden inşası ve canlandırılması için hızlı ve güvenli bir mal akışını kolaylaştırmak kritik öneme sahiptir. Taraflar arasında bir çatışma önleme mekanizması üzerinde mutabakata varılacaktır.
İSRAİL, GAZZE’Yİ İŞGAL ETMEYECEK
16. İsrail, Gazze'yi işgal etmeyecek veya ilhak etmeyecektir. ISF kontrol ve istikrarı sağladıkça, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), IDF, ISF, garantörler ve Amerika Birleşik Devletleri arasında kararlaştırılacak silahsızlandırmayla ilgili standartlar, aşamalar ve zaman çizelgeleri doğrultusunda geri çekilecektir. Amaç, artık İsrail, Mısır veya vatandaşları için tehdit oluşturmayan güvenli bir Gazze yaratmaktır.
Pratikte, IDF, Gazze'den tamamen çekilinceye kadar, geçici hükümetle yapacağı bir anlaşmaya göre işgal ettiği Gazze topraklarını aşamalı olarak ISF'ye devredecektir. Ancak, Gazze yeniden ortaya çıkan herhangi bir terör tehdidine karşı güvenli bir şekilde güvence altına alınana kadar güvenlik çemberi mevcudiyeti devam edecektir.
17. Hamas'ın bu öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, yukarıda belirtilenler ve genişletilmiş yardım operasyonu, IDF'den ISF'ye devredilen terörden arındırılmış bölgelerde devam edecektir.
“DİNLER ARASI DİYALOG SÜRECİ” OLUŞTURULACAK
18. Filistinlilerin ve İsraillilerin düşünce yapılarını ve anlatılarını, barıştan elde edilebilecek faydaları vurgulayarak değiştirmeye çalışmak amacıyla hoşgörü ve barışçıl bir arada yaşama değerlerine dayalı bir dinler arası diyalog süreci oluşturulacaktır.
19. Gazze'nin yeniden kalkınması ilerledikçe ve Filistin Yönetimi'nin reform programı sadakatle yürütüldüğünde, Filistin halkının özlemi olarak kabul ettiğimiz Filistin'in kendi kaderini tayin etme ve devlet kurma yolunda güvenilir bir yolun koşulları nihayet oluşmuş olabilir.
20. ABD, barışçıl ve müreffeh bir birlikte yaşama için siyasi bir ufukta anlaşmak amacıyla İsrail ve Filistinliler arasında diyalog kuracaktır.
Kaynak: Haber Merkezi
Editör: Buket Saymaz
