Temmuz ayı, Türkiye’de son 55 yılın en sıcak temmuzu olarak tarihe geçti. Kavurucu sıcaklarla birlikte artan klima kullanımı, elektrik tüketiminde tüm zamanların en yüksek seviyesini beraberinde getirdi. Uzmanlara göre bu tablo, yalnızca günlük yaşamı değil, ülkenin enerji altyapısını da doğrudan tehdit ediyor.
KLİMA KULLANIMI ELEKTRİK TÜKETİMİNİ ZORLUYOR
Uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember’in analizine göre, sıcaklıklarla paralel artan klima kullanımı elektrik talebini hızla yükseltiyor. Türkiye’de sıcaklığın her 1 derece yükselmesi, 0,77 gigavatlık ek elektrik üretim ihtiyacına yol açıyor. Başka bir ifadeyle, 22 dereceden 32 dereceye çıkan sıcaklıkları karşılamak için Atatürk Hidroelektrik Santrali’nin üretim gücüne denk en az 3 yeni santral gerekiyor.
TÜM ZAMANLARIN REKORU KIRILDI
Geçen ay yaşanan aşırı sıcaklar, saatlik elektrik tüketimini 59 gigavatsaat ile rekor seviyeye çıkardı. 28 Temmuz’da kırılan bu rekorun yüzde 18’i yalnızca soğutmadan kaynaklandı. Ember verilerine göre, yaz aylarında öğle saatlerinden akşama kadar süren yüksek talep, soğutmanın artık “lüks” değil, elektrik şebekesi üzerinde belirleyici bir yük unsuru olduğunu ortaya koyuyor.
ŞEBEKE İÇİN RİSK: KESİNTİ VE ARIZALAR
Kısa süreli tüketim sıçramaları, elektrik hatları ve trafo merkezlerinde ani yüklenmelere yol açıyor. Bu durum, arıza ihtimalini artırıyor ve yaygın kesintilere yol açabiliyor.
GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ÇÖZÜM
Raporda, artan soğutma talebini karşılamada en doğal çözümün güneş enerjisi olduğu vurgulandı. Güneş enerjisinin en yüksek üretim saatleri, günün en sıcak saatleriyle örtüştüğü için şebeke üzerindeki baskıyı azaltmada kritik rol oynuyor. 2024 yazında güneş, soğutma ihtiyacının zirveye çıktığı saatlerde talebin yüzde 20’sinden fazlasını karşıladı.
TALEP KATLANARAK ARTIYOR
Türkiye’de yalnızca alan soğutmasına bağlı elektrik tüketimi, 2023-2024 döneminde yüzde 19 artış göstererek 10 teravatsaate ulaştı. Bu tüketim, yaklaşık 4 milyon elektrikli aracın bir yıllık şarjına denk geliyor. Mevcut eğilim devam ederse, soğutma kaynaklı talebin 2030’a kadar iki katına, 2035’te ise 3,5 katına çıkacağı öngörülüyor.
YAZLAR, KIŞLARI GERİDE BIRAKTI
Küresel iklim değişikliğinin etkisiyle Türkiye’nin elektrik tüketim alışkanlıkları da değişti. 2008’e kadar zirve talep kış aylarında görülürken, sonrasında yaz aylarında rekorlar kırılmaya başladı. Yaz ve kış arasındaki zirve tüketim farkı, 2025’te 2008’e kıyasla 12 katına çıktı.
UZMANLARDAN UYARI
Ember Enerji Analisti Bahadır Sercan Gümüş, büyüyen soğutma talebine dikkat çekerek, klima kullanımına yönelik kapsamlı bir envanter çalışması yapılması gerektiğini vurguladı. Gümüş, enerji verimliliği politikalarının güçlendirilmesi ve şebekenin daha esnek hale getirilmesine yönelik adımların önemini vurguladı. Ayrıca Türkiye’nin, güneş enerjisinden maksimum verim sağlayarak bu talebi sürdürülebilir şekilde karşılayabileceğini kaydetti.
Kaynak: Manşet Haber – Haber Merkezi
