Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın (IRENA) yayımladığı yeni rapor, yenilenebilir enerji sektöründe kadınların iş gücündeki payının yüzde 32’de sabit kaldığını gösterdi. 2019’da yapılan ilk cinsiyet analizine kıyasla önemli bir artış yaşanmadığını belirten rapor, “Yenilenebilir Enerji: Bir Cinsiyet Perspektifi” başlığıyla yayımlandı ve bugüne kadar yapılan en kapsamlı değerlendirme olarak öne çıktı.
Raporda, enerji dönüşümünün adil ve sürdürülebilir olabilmesi için kadınların eşit katılımının zorunlu olduğun altı çizildi. Aksi halde, iş gücü açığının artacağı ve karar alma süreçlerinde çeşitlilik eksikliğinin derinleşeceği uyarısı yapıldı.
LİDERLİKTE YÜZDE 19
Verilere göre, yenilenebilir enerji sektöründe üst düzey yönetim pozisyonlarında kadın oranı yalnızca yüzde 19.
Kadınların en fazla temsil edildiği alan idari görevler (yüzde 45) olurken, STEM (bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik) temelli pozisyonlarda bu oran yüzde 28’e, teknik ve saha temelli pozisyonlarda ise kadın oranı yüzde 22’ye geriliyor.
IRENA Genel Direktörü Francesco La Camera, değerlendirmesinde: “Yenilenebilir enerji sektöründe cinsiyet eşitliğini ilerletmek, sağlam verilere ve hedefli politikalara dayanmalıdır. Fosil yakıtlara göre daha iyi durumdayız, ancak ilerleme çok yavaş. Kadınlar bu dönüşümün eşit ortakları ve liderleri olarak görülmedikçe enerji geçişi tam potansiyeline ulaşamaz.” şeklinde konuştu.
KADINLAR SİSTEMİK ENGELLERLE KARŞI KARŞIYA
Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, enerji yoksulluğunun yükünü en çok kadınların taşıdığı vurgulanıyor. Kadınlar, ev içi enerji kullanımında temel rol üstlenirken, şebeke dışı enerji projelerinde görev alan kadınların oranı yaklaşık yüzde 35 düzeyinde. Bu oran, kadınların enerjiye erişimde kilit bir rol oynayabileceğini gösteriyor.
ÖZEL SEKTÖRDE KADIN TEMSİLİ EN DÜŞÜK
Kurumsal yapılar arasında en düşük kadın temsili özel sektörde (yüzde 25) kaydedildi. Öte yandan, sivil toplum kuruluşlarında yüzde 48, kamu kurumlarında ise yüzde 37 oranında kadın istihdamı var. IRENA raporu, bu dengesizliğin giderilmesi için hem devletlerin hem de özel sektörün eş zamanlı adımlar atması gerektiğini belirtiyor.
EŞİTLİK İÇİN SOMUT POLİTİKALAR
Rapor, cinsiyet eşitliğinin güçlendirilmesi için iki yönlü strateji tavsiye ediliyor:
-
Yukarıdan aşağıya yaklaşım: Hükümetlerin eşit ücret, ayrımcılığın önlenmesi ve eğitim erişimi konusunda etkin yasalar uygulaması.
-
Aşağıdan yukarıya yaklaşım: İşverenlerin şeffaf işe alım, mentorluk programları ve güvenli çalışma koşulları sağlaması.
Ayrıca eğitim kurumları, sendikalar ve sivil toplum kuruluşlarının da kalıplaşmış yargıların yıkılmasında ve fırsat eşitliğinin teşvik edilmesinde önemli roller üstlenmesi gerektiğinin altı çizildi.
TÜRKİYE’DE ENERJİ SEKTÖRÜNDE KADIN PAYI YÜZDE 20,7
Almanya Federal Ekonomi ve İklim Eylemi Bakanlığı adına Alman Enerji Ajansı (dena) tarafından yürütülen 2023 tarihli araştırma, Türkiye’deki tabloyu da gözler önüne serdi. Türkiye’de enerji sektöründe kadınların oranı yüzde 20,7, yönetim kademelerinde ise yüzde 27,4 seviyesinde.
Alt sektörlerde dağılım şu şekilde:
-
Elektrik üretimi ve dağıtımı: %22
-
Doğalgaz: %15
-
Güneş enerjisi: %30
-
Rüzgâr enerjisi: %10
Araştırmada, kadın istihdamının artırılmasının Türkiye ekonomisine önemli katkı sağlayacağı ve genç kadınların enerji sektörüne yönlendirilmesi gerektiğinin altı çizildi.
Haber Merkezi
