Küresel elektrik üretiminde güneş ve rüzgar enerjisinin payı hızla artarken, fosil yakıtlı üretim 2024 yılında ilk kez büyümedi. Ember’in yayımladığı Küresel Elektrik Sektörü 3. Çeyrek Raporu, temiz enerji kaynaklarının talep artışını karşılayacak düzeye ulaştığını gözler önüne serdi.
DÜŞÜK KARBONLU KAYNAKLARIN PAYI YÜZDE 43’E ÇIKTI
Son rapora göre 2025’in ilk üç çeyreğinde güneş ve rüzgar enerjisi, küresel elektrik talebindeki artışı tamamen karşılamayı başardı.
Düşük karbonlu kaynakların toplam elektrik üretimindeki payı yüzde 43’e çıkarken, fosil yakıtların payı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 58,7’den yüzde 57,1’e geriledi.
Bu tabloya göre, temiz enerjinin küresel elektrik arzında tarihsel bir eşiği geride bıraktı.
GÜNEŞ VE RÜZGÂRDA REKOR BÜYÜME GERÇEKLEŞTİ
Güneş enerjisinde üretim yüzde 31 artışla 2024 toplamını şimdiden aşarken, rüzgâr enerjisi yüzde 7,6 büyüdü.
Her iki kaynak birlikte 635 TWh ek üretim sağlayarak küresel elektrik talebindeki artışı geride bıraktı.
Güneş ve rüzgarın elektrik üretimindeki toplam payı yüzde 17,6’ya yükseldi. Ember, bu artışın fosil yakıtların küresel elektrik piyasasındaki uzun dönemli büyüme eğilimini durdurduğunu vurguluyor.
FOSİL YAKITLI ÜRETİMDE TARİHSEL DÖNÜŞÜM: BÜYÜME DURDU
Dünyada fosil yakıtlara dayalı elektrik üretimi, 2025’in ilk dokuz ayında yüzde 0,1 azaldı. Bu durum, COVID-19 sonrası ilk kez küresel ölçekte fosil yakıt üretiminde büyümenin tamamen durduğu anlamını taşıyor.
Ember, bu kırılmanın “küresel enerji sisteminde yapısal bir dönüşümün başlangıcı” olduğunu belirtiyor.
ÇİN VE HİNDİSTAN’DA TEMİZ ENERJİ ETKİSİ BELİRLEYİCİ OLDU
Fosil yakıtlı üretimdeki düşüşün ana nedeni Çin ve Hindistan oldu.
-
Çin’de yeni talebi tamamen temiz enerji karşıladığı için fosil üretim yüzde 1,1 geriye geldi.
-
Hindistan’da ılıman hava koşulları ve güneş–rüzgâr kapasitesindeki hızlı artış sayesinde fosil üretim yüzde 3,3 düştü.
Bu iki ekonomideki gerileme, ABD ve Avrupa Birliği’nde sınırlı artış gösteren fosil üretimin etkisini dengeleyerek küresel düşüşün gerçekleşmesine sebep oldu.
“FOSİL YAKITLARDA KONTROLLÜ GERİLEME DÖNEMİ BAŞLADI”
Ember Kıdemli Enerji Analisti Nicolas Fulghum, küresel enerji sisteminin yeni bir döneme girdiğini belirtti: “Tarihsel olarak sürekli büyüyen fosil yakıtlı elektrik üretimi artık durgunluk ve kontrollü bir gerileme dönemine girdi. Özellikle Çin’de artan talebin fosilsiz kaynaklarla karşılanabilmesi, dönüşümün en net göstergesi” dedi.
2025 TEMİZ ENERJİDE TARİHİ EŞİK OLABİLİR
Rapor, 2025’in temiz enerjinin küresel elektrik talebini ilk kez tamamen karşıladığı ve hatta aştığı yıl olabileceğini ortaya koyuyor.
Şimdi yanıt bekleyen kritik soru, bu eğilimin kalıcı ve istikrarlı şekilde devam edip etmeyeceği.
Analize göre önümüzdeki yıllarda güneş ve rüzgar yatırımlarının hızının korunması, fosil yakıtlı üretimin sabit kalıp kalmayacağını veya kalıcı düşüş dönemine girip girmeyeceğini belirleyecek.
Haber Merkezi
