Avrupa Birliği’nde (AB) enerji yoksulluğu, milyonlarca insanın yaşamını doğrudan etkileyen bir sosyal soruna dönüştü. Avrupa Bölgeleri ve Şehirleri Komitesi tarafından Brüksel’de açıklanan “Avrupa Bölgeleri ve Şehirlerinin Durumu 2025” raporuna göre, 47 milyon Avrupalı hala evini yeterince ısıtamıyor.
Raporda, son 5 yılda enerji maliyetlerindeki artışın, özellikle kırsal bölgelerde ve düşük gelirli hanelerde sosyal kırılganlığı derinleştirdiği belirtildi.
YEREL YÖNETİMLERİN ROLÜ
Son rapor, iklim politikalarının büyük kısmının doğrudan yerel yönetimler tarafından yürütüldüğünü ortaya koydu.
AB genelinde iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında atılan adımların %70’i, iklim uyum politikalarının ise %90’ı belediyeler ve bölgesel otoriteler tarafından sürdürülüyor.
Ancak 2028–2034 bütçe döneminde fonların ulusal düzeyde merkezileştirilmesi planı, yerel yönetimlerin karar alma yetkisini sınırlayabilir. Raporda, bu durumun “enerji ve iklim politikalarının sahadaki uygulanabilirliğini tehlikeye atabileceği” uyarısına yer verildi.
DENGESİZ YENİLENEBİLİR ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine atıfta bulunulan raporda, 2030’a kadar küresel yenilenebilir enerji kapasitesinin 5 bin 500 gigavat artacağı öngörüldü. Fakat bu dönüşümün büyük kısmı kent ve bölge yönetimlerinin omzunda.
Diğer yandan, özellikle doğu ve güney Avrupa’daki bölgeler, şebeke modernizasyonu, enerji depolama altyapısı ve nitelikli iş gücü yetersizliği gibi yapısal sorunlarla karşı karşıya bulunuyor.
“ADİL GEÇİŞ”
Rapor, enerji dönüşümünün yalnızca teknik bir dönüşüm değil, aynı zamanda toplumsal etkileri olan bir “adil geçiş” süreci olduğunun altı çizildi.
AB genelinde hanelerin %10’undan fazlasının gelirinin %40’ını konut giderlerine ayırmak zorunda kaldığı ifade edilerek, enerji yoksulluğunun “yapısal bir sosyal kriz” boyutuna ulaştığı vurgulandı.
Yerel yönetimler, izin süreçlerinin dijitalleştirilmesi, kırsal enerji ajanslarının kurulması ve teknik personel desteğinin artırılması yönünde çağrı yaptı.
YEREL DÖNÜŞÜMÜN SEMBOL PROJELERİ
Raporda, Avrupa genelinde yerel dönüşümün başarıyla sürdüğü bazı örneklere de yer verildi.
Fransa’nın Occitania bölgesinde 1 milyar avroluk “hidrojen koridoru” projesi ve İspanya’nın Andalucia bölgesinde geri dönüştürülmüş atık sularla tarımsal sulamanın yarısının karşılanması örnek olarak verildi.
Bu projelerin, yeşil dönüşümün yerel inisiyatiflerle mümkün olduğunu kanıtladığı belirtildi.
AVRUPA’NIN EN ZAYIF HALKASI
Avrupa’nın iklim nötr hedeflerine ulaşabilmesi için “yerel kapasitenin güçlendirilmesi” gerektiğinin altı çizildi.
“Avrupa’nın enerji dönüşümünde en kırılgan halkası yerel yönetimlerin gücüdür,” denilen raporda, belediyelerin ve bölgesel ajansların yetkilendirilmeden iklim hedeflerine ulaşmanın mümkün olmayacağı açıkça belirtildi.
Haber Merkezi
