Dünya genelinde 160 bilim insanı tarafından hazırlanan Global Tipping Points (Küresel Kırılma Noktaları) raporu, iklim sisteminde “geri dönüşü olmayan” eşiğin beklenenden çok daha erken aşılmakta olduğunu ortaya koydu. Rapora göre, dünyanın iklim dengesini sağlayan pek çok doğal sistem, artık geri dönülmez bir değişim tehdidi altında.
KRİTİK NOKTALAR TEK TEK AŞILIYOR
COP30 öncesinde yayımlanan raporda, mercan resifleri, kutup buzulları ve Amazon yağmur ormanları gibi hayati ekosistemlerin “tipping point” sınırını geçtiği belirtiliyor. Bilim insanları, 1,5°C sıcaklık artışı eşiğinin aşılmasıyla bu süreçlerin geri döndürülemez hale geleceğinin altı çiziliyor.
Artan okyanus sıcaklıkları, mercan ekosistemlerini kitlesel yok oluş tehlikesiyle karşı karşıya bırakırken; Amazon’da süren orman tahribatı ve kuraklık, bölgeyi hızla kurak ve yarı çöl bir ekosisteme dönüştürüyor.
UMUT YENİLENEBİLİR ENERJİDE
Bu karanlık tabloya rağmen yenilenebilir enerji dönüşümü hâlâ dünyanın en güçlü umut kaynağı. 2025 itibarıyla rüzgar ve güneş enerjisi, küresel elektrik üretiminde ilk kez kömürün payını geride bıraktı. Birçok ülke fosil yakıt kullanımını azaltmak için yeni yasa ve politikalar hazırlarken, yeşil enerji yatırımlarında rekor düzeyde bir yükseliş kaydediliyor..
Bilim insanları, tamamen yenilenebilir enerjiye geçişin, iklim krizinin etkilerini yavaşlatmak için en etkili strateji olduğunu belirtiyor.
“KARAR ANI KAPIDA”
Uzmanlara göre önümüzdeki 10 yıl, insanlığın iklim tarihini belirleyecek. Fosil yakıtlara olan bağımlılığın sürmesi halinde, küresel sıcaklık artışının 3°C’ye ulaşması ve iklim sisteminin kalıcı şekilde zarar görmesi öngörülüyor. Ancak yenilenebilir enerjiye geçiş yalnızca iklim dengesini korumakla kalmayacak; istihdam, enerji güvenliği ve ekonomik kalkınma açısından da yeni fırsatlar yaratacak.
BİLİM DÜNYASINDAN ÇAĞRI
Global Tipping Points raporu, COP30’un ev sahibi Brezilya’ya da özel bir çağrı yapıyor. Bilim insanları, Brezilya’nın Amazon bölgesinde yapılacak zirvede ülkeleri emisyon azaltımı ve enerji dönüşümü konusunda daha iddialı hedefler belirlemeye çağırmasını bekliyor.
Raporun kapanış cümlesi, insanlığın karşı karşıya olduğu kritik dönemi çarpıcı biçimde özetliyor: “Artık geri dönüşü olmayan noktadayız. Ya sistemi dönüştüreceğiz ya da sistem bizi dönüştürecek” dedi.
Haber Merkezi
