Karbon salınımı düzenlemeleri, iklim değişikliğiyle mücadele etmek, çevresel sürdürülebilirliği sağlamak ve ekonomik rekabeti korumak amacıyla birçok ülkede uygulanmaktadır. Bu düzenlemeler, sera gazı emisyonlarını azaltarak küresel ısınmayı sınırlamayı hedefler.
KARBON SALINIMI DÜZENLEMESİ OLAN ÜLKELER VE UYGULAMA NEDENLERİ
AVRUPA BİRLİĞİ (AB):
AB, 2005 yılında başlattığı Emisyon Ticaret Sistemi (EU ETS) ile karbon salınımını sınırlamaktadır. Bu sistem, şirketlere belirli bir emisyon kotası tanımlar ve fazla emisyon yapanların karbon kredisi satın almasını gerektirir. Ayrıca, 2023’te yürürlüğe giren Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM), AB dışından gelen karbon yoğun ürünlere ek maliyet getirerek karbon kaçağını önlemeyi amaçlar.
ÇİN:
Dünyanın en büyük karbon salımı yapan ülkesi olan Çin, 2021’de ulusal emisyon ticaret sistemini başlattı. Bu sistem, enerji sektöründeki büyük şirketleri kapsayarak emisyonları sınırlamayı hedefler.
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (ABD):
ABD, federal düzeyde çeşitli sektörlerde sera gazı emisyonlarını sınırlayan düzenlemeler uygulamaktadır. Özellikle otomotiv ve enerji sektörlerinde emisyon standartları belirlenmiştir. Ayrıca, bazı eyaletler kendi emisyon ticaret sistemlerini kurmuştur.
BİRLEŞİK KRALLIK:
2008 yılında yürürlüğe giren İklim Değişikliği Yasası ile Birleşik Krallık, 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedefini yasal olarak benimsemiştir. Bu yasa, karbon bütçeleri oluşturarak emisyonların azaltılmasını sağlar.
TÜRKİYE’DE KARBON SALINIMI DÜZENLEMELERİ
Türkiye, 2021 yılında Paris Anlaşması’nı onaylayarak 2053 yılına kadar net sıfır emisyon hedefini benimsemiştir. Bu hedef doğrultusunda, sera gazı emisyonlarını 2030 yılına kadar %41 oranında azaltmayı taahhüt etmiştir.
EMİSYON TİCARET SİSTEMİ (ETS)
Türkiye, ulusal bir emisyon ticaret sistemi kurma hazırlıklarını sürdürmektedir. 2024 yılında yayımlanan “Uzun Vadeli İklim Stratejisi” belgesinde, 2026 yılında pilot olarak başlatılması planlanan Türk Emisyon Ticaret Sistemi’ne (TR ETS) yer verilmiştir.
SINIRDA KARBON DÜZENLEME MEKANİZMASI (CBAM)
AB’nin CBAM uygulamasına uyum sağlamak amacıyla Türkiye, ithal edilen ürünlerin karbon içeriğini dikkate alan bir mekanizma oluşturmayı planlamaktadır. Bu düzenleme, Türkiye’nin AB ile ticaretinde rekabet gücünü korumasına yardımcı olacaktır.
KARBON SALINIMI DÜZENLEMELERİNİN ÖNEMİ
İklim Değişikliğiyle Mücadele: Emisyonların azaltılması, küresel ısınmanın sınırlandırılmasına katkı sağlar.
Ekonomik Rekabet: Karbon düzenlemeleri, şirketleri daha temiz ve verimli teknolojilere yatırım yapmaya teşvik eder.
Uluslararası Ticaret: Karbon düzenlemeleri, ülkelerin uluslararası ticarette rekabet gücünü artırır ve karbon kaçağını önler.
Halk Sağlığı: Azalan emisyonlar, hava kalitesini iyileştirerek halk sağlığını korur.
Karbon salınımı düzenlemeleri, iklim değişikliğiyle mücadelede kritik bir rol oynamaktadır. Türkiye’nin bu alandaki adımları, hem çevresel sürdürülebilirliği sağlamak hem de uluslararası ticarette rekabet gücünü korumak açısından önemlidir. Emisyon ticaret sistemi ve sınırda karbon düzenlemesi gibi mekanizmaların hayata geçirilmesi, Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşmasına katkı sağlayacaktır.
Kaynak: Manşet Haber – Haber Merkezi
