Karbon emisyonlarının azaltılması, sadece enerji üretimiyle sınırlı kalmayan, kent planlamasından bina tasarımına, dijital altyapılardan yapay zekâ destekli analiz sistemlerine kadar geniş bir alanda bütüncül çözümler gerektiriyor. Bu alanda ABD ve Avrupa’dan gelen son gelişmeler, sürdürülebilir bir gelecek adına umut verici adımları ortaya koyuyor.
“ECOSPHERE” PLATFORMU İLE BİNALARIN KARBON AYAK İZİ HESAPLANIYOR
ABD’de bulunan Notre Dame Üniversitesi araştırmacıları, kentlerdeki karbon salımını azaltmaya yönelik yapay zekâ tabanlı bir dijital araç geliştirdi. “EcoSphere” adı verilen bu platform, bina bazında karbon emisyonlarını analiz edebiliyor. Uydu görüntüleri, Google Street View verileri ve makine öğrenimi algoritmalarını kullanan sistem, şehir yöneticileri ve mimarlara yapıların enerji verimliliğini artırmak için detaylı veri sunuyor.
Yapılan saha testlerinde, özellikle Chicago ve Indianapolis gibi büyük şehirlerde uygulanan platform, yeni bina inşa etmek yerine mevcut yapıların yenilenmesinin hem karbon salımını ciddi oranda azalttığını hem de ekonomik olarak daha sürdürülebilir olduğunu ortaya koydu.
AVRUPA KOMİSYONU: ENERJİDE YAPAY ZEKÂ İLE DÖNÜŞÜM HIZLANACAK
Diğer yandan Avrupa Komisyonu, Temmuz 2025’te yayımladığı kapsamlı raporda yapay zekânın Avrupa’daki enerji sistemlerinin dönüşümünde oynayacağı role dikkat çekti. Raporda, yenilenebilir enerjinin entegrasyonu, enerji tüketim öngörüleri, şebeke yönetimi ve arz-talep dengesi gibi başlıklarda yapay zekânın önemli katkılar sağlayabileceği belirtildi.
Özellikle “dijital ikiz” teknolojisinin enerji altyapılarının anlık takibi, arıza tahmini ve bakım planlamasında devrim niteliğinde faydalar sunabileceği vurgulandı.
YEREL ENERJİ TOPLULUKLARI VE VERİ ALTYAPISI ÖN PLANA ÇIKIYOR
Avrupa Komisyonu’nun vizyonunda, sadece büyük sistem oyuncuları değil, bireylerin ve yerel enerji topluluklarının da aktif üretici konumuna gelmesi hedefleniyor. Bu dönüşümün sağlanabilmesi için güvenli ve şeffaf veri paylaşım protokollerine, ortak standartlara ve yüksek işlem kapasiteli bilgi sistemlerine ihtiyaç duyuluyor.
Ayrıca, yapay zekânın enerji sistemlerine entegrasyonunun, kullanıcıların süreçlere daha şeffaf ve bilinçli şekilde katılabilmesini sağlayacak biçimde yapılandırılması gerektiği ifade ediliyor.
YAPAY ZEKÂ, KÜRESEL DÖNÜŞÜMÜN ORTAK PAYDASI OLUYOR
Notre Dame Üniversitesi’nin EcoSphere aracı ve Avrupa Komisyonu’nun stratejik raporu, farklı ölçeklerde olsa da aynı vizyona hizmet ediyor. Biri bina bazlı karbon azaltımı sunarken, diğeri enerji altyapılarının makro düzeyde dönüşümünü hedefliyor. Bu iki yaklaşımın ortak noktası ise yapay zekânın, veri temelli ve bilimsel çözümlerle sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşma konusundaki kritik rolü.
Kaynak: Manşet Haber
