Türkiye, enerji ve sanayide dışa bağımlılığı azaltacak stratejik bir hamleyle, nadir toprak elementlerinin yerli üretiminde stratejik bir aşamaya geçti. Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) bünyesindeki Nadir Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsü (NATEN), bu kritik mineralleri “atıktan uç ürüne” uzanan bir zincirle üretmeyi amaçlıyor. NATEN Başkanı Belma Soydaş Sözer, “Eskişehir Beylikova’daki kaynağımızdan uç ürüne kadar üretim yapıyor, aynı zamanda atıklardan nadir toprak elementlerini geri kazanıyoruz” diyerek Türkiye’nin stratejik dönüşümünün altını çizdi.
NADİR TOPRAK ELEMENTLERİNDE YENİ DÖNEM
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı öncülüğünde yürütülen çalışmalarla Türkiye, enerji ve sanayi hammaddelerinde dışa bağımlılığı azaltmayı amaçlıyor.
2018’de kurulan Nadir Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsü (NATEN), 2020’den itibaren TENMAK bünyesinde faaliyetlerini devam ettiriyor. Hedef, kritik mineralleri ekonomiye kazandırarak, Türkiye’yi nadir elementlerde bölgesel üretim merkezi haline getirmek.
TÜRKİYE’NİN İLK NADİR TOPRAK ELEMENTLERİ LABORATUVARI
TENMAK NATEN çatısı altında Türkiye’de bir ilk olan NTE Cevher Zenginleştirme ve Saflaştırma Laboratuvarı kuruldu. Nadir toprak elementlerinin saflaştırılması ve yüksek teknolojiye dayalı uç ürünlere dönüştürülmesi amacıyla Ar-Ge çalışmaları yürütülüyor.
Hedef, yerli üretimle enerji, savunma ve ileri teknoloji sektörlerinin ihtiyacını karşılayacak seviyeye ulaşmak.
YERLİ MIKNATIS ÜRETİMİYLE ÖNEMLİ VE STRATEJİK HAMLE
TENMAK NATEN, özellikle enerji ve savunma sanayisinin kritik bileşenlerinden biri olan kalıcı mıknatıs üretiminde de önemli adımlar atıyor.
Enstitü bünyesinde kurulan Yerli Kalıcı Mıknatıs Üretim ve Ar-Ge Sistemi, şu anda devreye alma aşamasında.
Sistemle birlikte;
-
Külçe, şerit ve toz mıknatıs üretimi,
-
Kalıp tasarımı ve sinterleme işlemleri,
-
Manyetik alan uygulamaları ve analizleri yapılacak.
Türkiye’nin savunma teknolojilerinde dışa bağımlılığı azaltma hedefinin temelini oluşturuyor.
ATIKLARDAN YENİ NESİL HAMMADDE ÜRETİMİ
NATEN Başkanı Belma Soydaş Sözer, Türkiye’nin kaynaklarını verimli kullanma amacı doğrultusunda ikincil kaynaklardan geri dönüşüm çalışmalarına da ağırlık verdiklerini vurguladı: “Eskişehir Beylikova’da bulunan sahamızdan elde edilen kaynağı uç ürüne kadar üretmenin yanı sıra, atıklardan nadir toprak elementleri ve diğer kritik madenleri de geri kazanıyoruz” dedi.
Hem çevre dostu üretim hem de ekonomik sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşıyor.
YÜKSEK TEKNOLOJİLİ MALZEMELER İÇİN AR-GE ATAĞI
TENMAK NATEN, sadece ham madde üretimiyle değil, ileri teknolojik malzeme geliştirme konusundaki Ar-Ge faaliyetleriyle de ön plana çıkıyor. Nadir toprak elementlerinin kullanıldığı sensörler, motor sistemleri, bataryalar ve mikroçip teknolojileri için yerli üretim altyapısı oluşturuluyor.
Bu adımlar sayesinde Türkiye, küresel teknoloji tedarik zincirinde söz sahibi olmayı amaçlıyor.
Kaynak: T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
